توسط جشن بزرگداشت و هشتاد و نهمین سالروز تولد جلیل ضیاءپور، روز شنبه 5 اردیبهشت ماه در محل زادگاه وی -بندر انزلی- برگزار شد. این جشن به همت گروه فرهنگی «کاسپینو» و نیز همیاری هنرمندان تجسمی انزلی، آموزشگاه های آزاد خانه هنر و حجم سبز، موسسه فرهنگی ورزشی ملوان و مرکز فیلم و عکس پانورما، در مجتمع فرهنگی شهید چمران انجام پذیرفت. در ادامه گزارشی از این مراسم را می‌خوانیم.
همانگونه که پیشتر وعده داده بودیم، از سوی گروه فرهنگی کاسپینو و با همیاری هنرمندان تجسمی انزلی، آموزشگاه‌های آزاد خانه هنر و حجم سبز، موسسه فرهنگی ورزشی ملوان و مرکز فیلم و عکس پانورما، پنجم اردیبهشت 88، جشن بزرگداشت و تولد استاد جلیل ضیاءپور – پدر نقاشی مدرن و آغازگر نقد هنری ایران – را در زادگاهشان انزلی برگزار کردیم. این همایش ساعت 19:30 امروز 5 اردیبهشت) در سالن آمفی تئاتر مجتمع فرهنگی شهید چمران شروع به کار کرد. استقبال کم نظیر اساتید، دانشجویان، دانش‌آموزان و اهالی و علاقه‌مندان فرهنگ و هنر، ویژگی متمایز مراسم از برنامه‌های تخصصی نظیر خویش بود.
در ابتدا، پس از پخش ویدئوهایی کوتاه، آروین ایلییگی از گروه فرهنگی کاسپینو، به خوانش سخنانی خطاب به مرحوم ضیاءپور پرداخت: «تولّدت مبارک آقای ضیاءپور! امروز پنجم اردیبهشت است و اگر شناسنامه‌ها راست بگویند، شما 89 ساله شده‌اید. نمی‌دانم هنوز آن قامت ستبر و موهای بی‌خیال با شما هست یا نه. دقیق و به جد نگاه می‌کنید یا دور دهان انگشت کشیده‌اید و آرام می‌خندید. نمی‌دانم کدام گوشه‌ی این آمفی تئاتر سرد ایستاده‌اید. امّا دلم می‌خواهد این دقیقه‌ها که گذشت، چند ساعت بعد، وقتی روی بام کوچک مناره نشستید به تماشای بندر، لبخند همراهتان باشد. دوست داریم بدانید حضور گویا و مگوی ما در این جمع، فقط به خاطر شماست. هر چند دیر جمع شدیم؛ اگرچه به وقتش فراموش کرده بودیم، امّا دستکم حالا با صدای بلندتر می‌گوییم: آقای ضیاءپور! زندگی در هوایی که هوای زادگاه شماست، خون به رگهایمان می‌دواند. شرمساری برای ماست که شصت سال فرصت داشتیم امّا بلد نبودیم حتّی یک روز برای شنیدن حرفهای شما، جایی جمع شویم. که حتّی بلد نبودیم و نیستیم یک گالری کوچک در این شهر بسازیم تا میزبان رؤیای شما باشد. روزگاری بلند است که بناهای زشت و باغ های بی‌درخت و کتابخانه‌های فقیر می‌سازیم. که هیچ کوی و کوچه و میدانی به نامتان نیست. نه شما و نه هیچ کدام از پدران ِ هنر این شهر که بچّه‌های انزلی باید روی شانه‌هایشان بایستند اگر می‌خواهند بزرگ شوند… خیابان احمد عاشورپور- نوگرای بزرگ موسیقی ایران- کجاست؟ کدام سینما به نام ابراهیم مرادی – پیشگام سینمای ایران- است؟ کجای این بندر مه‌آگین یادمان می‌آورد که انزلی مهد تئاتر نوین ایران بوده است؟
می‌گویند روح آدمی به جایی باز می‌گردد که زمانی دوست داشته است. حیف که دیگر وقتی غروب در خیابان‌های انزلی قدم می‌زنید، نمی‌شود کسی شما را ببیند و در آغوش بگیرد. افسوس که فرصت شاگردی شما به بچّه‌های انزلی نرسید… آقای ضیاءپور روزتان مبارک! دوست داریم مثل شما باور کنیم هنوز صبح است، اگر خروس می‌خواند.»
سپس با پخش فیلم مستند کوتاهی درباره استاد ضیاءپور، حسن خوشدل، ترانه سرا و آهنگساز پیشکسوت انزلی به روی سن رفت تا بعد از سالها به اجرای یک برنامه رسمی بپردازد.
استاد خوشدل قطعاتی چند با گارمان خویش نواخت که مورد توجه تماشاگران قرار گرفت.
امین حق ره که اجرای برنامه را بر عهده داشت از دکتر اسماعیل بنی‌اردلان دعوت نمود تا سخنرانی خویش را آغاز نماید. دکتر بنی‌اردلان، ریاست اسبق دانشکده سینما تئاتر، مدیر عامل فرهنگسرای نیاوران، و رییس گروه هنر و فلسفه فرهنگستان با ابراز خوشحالی از حضور در این گردهمایی از استاد جلیل ضیاپور به عنوان آغازگر هنر مدرن، یکی از پیشگامان نقد هنری در ایران، کسی که مبحث تقابل مدرنیته و سنت را طرح کرده هم چنین هنرمندی که به تفکر ایرانی و گذشته ایران علاقه‌مند بوده و اطلاع وافر و عمیقی نسبت به پیشینه خودش داشته یاد نمود.
اسماعیل بنی‌اردلان ضمن اشاره به این که هنوز در حوزه نقد هنری به شدت ضعیف هستیم وضعیت نقاشی در دوره ماقبل کمال‌الملک و پس از آن، هم چنین سیر تحولات هنر نقاشی تا به امروز را مورد بررسی قرار داد. در ادامه، مختصات و مولفه‌های نقاشی ایرانی و تلفیق آن با هنر مدرن از دیگر مباحثی بود که توسط نگارنده کتاب سرفرسنگ‌های تعقل در مسیر نگارگری ایرانی در جمع حاضرین مورد واکاوی قرار گرفت. ادامه‌ی همایش با پخش فیلم‌های کوتاهی از سخنان استاد ضیاءپور (در بیان دیدگاه و آراء خویش) و ویدئوهایی از برنامه‌های آینده فرهنگی انزلی پیگیری شد.
قسمت دوم اجرای موسیقی به علی حق ره و گروه جوانش اختصاص داشت تا قطعاتی خاطره انگیز از استاد احمد عاشورپور و دیگران را بخواند.
آنگاه سیاوش یحیی‌زاده، مدرس هنر و مدیر گالری آزاد «پویا»ی رشت به سخنرانی جذابی در باب هنر مدرن و خاستگاه و ویژگی‌های آن پرداخت.
ویدئوی تبریک هنرمندان انزلیچی به دکتر ضیاءپور و کلیپی تماشایی از تصاویر انزلی و صدای سهیل نفیسی، آخرین ساخته‌های گروه کاسپینو برای برنامه‌ی قسمت نمایشی مراسم بود که مورد استقبال بسیار میهمانان قرار گرفت.
در طول همایش، رحیم رحیم‌زاده -نقاش انزلیچی- که در سمت چپ سن نشسته بود، نقاشی تابلوی پرتره‌ای از استاد ضیاءپور را همانجا آغاز کرد و به پایان برد. این اثر و تابلوی دیگری از ناصر رمضانی – دیگر نقاش انزلیچی- به رسم یادبود به نماینده خانواده مرحوم ضیاءپور تقدیم شد.
اسماعیل بنی‌اردلان و سیاوش یحیی‌زاده نیز در میان تشویق حضار به روی سن بازگشتند تا دو تابلوی ناصر رمضانی را به یادگار دریافت دارند.
عکس‌ها از: رادین ببری
منبع: سایت کاسپینو
